اما میتوانیم متناسب با ارزشهای اسلامی قرائت علمی را ارائه کنیم.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران امام جمعه شیراز،افزود: قرائتهای متعددی از علم وجود دارد و بر همین مبنا، برای رسیدن به مقصود، از راههای مختلفی میتوان بهره گرفت.
وی گفت:علم، ناموس خلقت است،بنابراین هیچ اقدام غیرعلمی و غیرکارشناسانهای به نتیجه نخواهد رسید و در بحث ارزش پول نیز باید، هماهنگ با مبانی فقهی و اسلامی، تصمیمهای مبتنی بر علم اتخاذ شود.
نماینده ولی فقیه در شیراز، تلاش بانکها برای حفظِ قدرتِ پولِ سپردهگذاری شده توسط مردم را صحیح برشمرد و گفت:اگر بانکها متناسب با تورم برای سپردههای مردم سود در نظر بگیرند کاملاً درست است ؛ باید برای داشتن پولِ پر قدرتِ ثابت، قرائت منطبق با علم داشته باشیم.
آیتا... حائری شیرازی همچنین حفظِ ارزشِ پول را واجب دانست و گفت:با پول قوی است که میتوانیم قدرت اول اقتصادی منطقه بشویم، نه با پول ضعیف
وی اضافه کرد:اسلام ضرر وامدهنده و وامگیرنده را حرام میداند؛ پس بانک مرکزی و دولت باید با حسن تفاهم راهکارهای علمیِ حفظِ ارزش پول را ارائه کنند.
امام جمعه شیراز گفت: عبدا... بن سنان از امام رضا علیهالسلام سؤال کرد:«ما عله تحریم الربا؟»
حضرت فرمودند:« لتعطیل التکسب و تعطیل الاصطناع المعروف». علت حرام شدن ربا را امام رضا علیهالسلام دو چیز میدانند:
1-تعطیل شدن کسب و پیشه
2-تعطیل شدن فرض صفر بهره
دراین خصوص حکم قرآن است که: «فَلَکُم رُؤُس اموالکم لاتَظلمون و لاتُظلمون».
فرض بهره صفر و تسهیلات با بهره صفر ، زمانی میسر است که تورم به صفر رسیده باشد و یا پول ، به اندازه معین ، پشتوانه کالایی داشته باشد.
اصطناع معروف متوقف بر ثابت ماندن قدرت پول است اگر پول از نوع پول رایج اعتباری باشد , راه حل ، بازگشت به پشتوانه ثابت کالایی است. این پشتوانه در گذشته طلا و نقره بوده است , اما در شرایط فعلی میتواند سبدی از مجموع چند کالای اساسی باشد ؛ زیرا مهم قضیة «لاتَظلِمون و لاتُظلَمون» است.در شرایط فعلی اگر بخواهیم «لاتَظلِمون و لاتُظلَمون» را مراعات کنیم و عدهای با ارتزاق از سود سپرده از کسب مستغنی شوند ، تعطیل تکسب پیش میآید و اگر بخواهیم برای احتراز از تعطیل تکسب بهره را ملغی کنیم آیه « لاتَظلِمون و لاتُظلَمون » مراعات نشده است.
پس ما باید از این مرحله گذر کنیم یا به مرحلهای برسیم که تورم صفر شده باشد و با فرض صفر بهره ، نه قرض گیرنده و نه قرض دهنده هیچ کدام متضرر نشوند . اگر پول ، اعتباری باشد و برای پول ، پشتوانة غیر سیال تعریف کنیم این به دو صورت است:
1-به صورت پشتوانه ثابت طلا و نقره که قبل از به وجود آمدن پول اعتباری رایج ، مطرح بوده و یا به دلیل شرایط خاصی که در عالم به وجود آمده سبدی از کالاها به مقدار مشخصی پشتوانه پول شود تا پول دارای پشتوانه محکمی باشد.
2-برای رسیدن به چنین شرایطی ناچاریم از بهره نه به عنوان ربا بلکه به عنوان عقود اسلامی استفاده کنیم. عقود نباید عنوان قرض داشته باشند تا سود در آن ، نتیجه مشارکت و به خطر انداختن سرمایه باشد به دلیل قاعده «غُرَم». «من کان علیه الغُرم فَلَهُ الغَنَم»
اما تعیین میزان بهره چه برای تسهیلات و چه برای سپردهها کار ظریفی است ، باید همانگونه که در کشتی بادی،بادبان طبق فرمول،میزان باز کردن بادبان و جهت آن را تعیین میکند باید با توجه به تمام شرایط در مورد تغییر میزان بهره رفتار کرد . چون یک مجموعه به هم پیوسته ای هستند پس همه چیز باید با هم دیده شود. طبیعتاً برای پرداخت جوایز و بهره مشارکت ، باید پول خلق شود و خلق پول بدون تولید ، تورم است.نبودن بستر برای پولِ رها شده و نرفتن پول به سمت تولید،هم عدم انضباط نقدینگی و هم تورم است.ما باید قرائت اصیل و اساسی دین را با قرائتی از دانش که با آن همخوانی دارد انتخاب کنیم.
قرائت اصیل از دین متضرر نشدن در قرض است،نه وامدهنده متضرر شود و نه وام گیرنده. قرائت از دانش هم داشتن پول با پشتوانه ثابت متشکل از یک یا چند کالای اساسی است.دراین مسیر و تا حصول به مقصود نهائی،مراعات فرمول های منبعث از دانش بشری درخصوص پول اعتباری،محاسبات مربوط به بهره و سود آن و بستر سازی برای حرکت پول به سمت تولید ،ضروری است.
در این نشست آیتاله حایری شیرازی استفاده از احکام برای تعیین معیار ایدهآل به منظور سنجش ارزش پول را الزامی دانست و گفت: بانک مرکزی باید در اندیشیدن و یافتن راهکار علمی برای تعیین معیار ایدهآل تلاش کند و نتیجة آن را در اختیار دولت قرار دهد.
نماینده ولی فقیه در شیراز ، با فرض دو معیار برای پول به تشریح و تفکیک آن پرداخت و گفت: احکام «پول اعتباری» و «پول کالایی» با هم تفاوت دارند. اگر پول را یک کالا فرض کنیم در جایگاه «مال» قرار میگیرد ، لذا تنزل و ترقی آن برعهدة طرفین نخواهد بود و وامگیرنده ضامن قدرت خرید پول کالایی نیست. اگر پول را «اعتبار» فرض کنیم (مبنای فعلی) باید قدرت خرید سپردهگذاران را حفظ کرد تا در امانت طرفین خیانت نشود.
وی «اعتبار» را تقویت کننده جایگاه مالی پول اعتباری عنوان کرد و افزود: وقتی «اعتبار» پول کم شود ، از مال بودن آن هم کاسته میشود پس باید این کاهشِ ارزش متناسب با تورم ، جبران گردد. در غیر این صورت نباید از پول در جایگاه «اعتبار» استفاده کرد چرا که مالافزایی از راه تورم جزء نادرست ترین داراییها محسوب میشود.
پس از سخنان آیتا... حائری شیرازی ، کارشناسان و صاحبنظران حاضر، نظرات، پیشنهادها و سؤالات خود را مطرح و تبادل نظر نمودند.
در این نشست، رئیس کل بانک مرکزی، ضمن تشکر از حاضران برای حضور در این جلسه با تاکید بر لزوم همفکری میان بانک مرکزی و صاحبنظران اقتصادی، تشکیل یک کارگروه برای موضوع «ارزش پول»، ماهیت آن و تعیین معیار سنجش ارزش پول و نحوة انطباق ارزش پول با نیازهای جامعه و اصول و مبانی فقه و اسلام را ضروری دانست.
در این جلسه خانمها دکتر خلعتبری و دکتر طباطبایی یزدی و آقایان دکتر اسلامی بیدگلی، دکتر هُشی، دکتر پیغامی، دکتر لاجوردی، دکتر بیدآباد، دکتر خورسندیان، دکتر صدیقی، دکتر فلاح، دکتر فرزینوش، دکتر طیبنیا، دکتر نیلی، دکتر علی رشیدی، دکتر لطیف، دکتر اسدی، دکتر مردوخی، دکتر بهکیش، دکتر صدری، دکتر ندری، دکتر ختایی، دکتر آقازاده، دکتر شیرکوند، دکتر عبده تبریزی، دکتر صادقی تهرانی، دکتر حجاریان، دکتر شمس اردکانی، دکتر مهدوی، دکتر پوریان و گروهی از مدیران، کارشناسان، مشاوران و اعضای هیات عامل بانک مرکزی حضور داشتند.
براساس گزارش بانک مرکزی بحث این نشست سه ساعته به دلیل استقبال حاضران، در جلسههای دیگری ادامه مییابد.